EN
KR
JP
Ẩm thực Tây Bắc không chỉ nổi bật bởi sự tươi ngon của nguyên liệu mà còn bởi những gia vị rừng độc đáo, làm nên hương vị đặc trưng cho mỗi món ăn. Silk Path giới thiệu tới quý khách ba món đặc sản độc lạ của Tây Bắc gắn liền với các loại gia vị rừng thân thuộc: mắc khén, hạt dổi, lá mắc mật, viết tiếp câu chuyện về văn hóa – đời sống lý thú của bà con vùng cao!
Đậm đà vị nướng Pa Pỉnh Tộp
Pa Pỉnh Tộp hay Pla Pỉng Tộp là món ăn cổ truyền của dân tộc Thái vùng Tây Bắc. Đây là món ăn quý, rất được trân trọng.
Trong tiếng Thái, “pa” nghĩa là cá, “pỉnh” là nướng, còn “tộp” là gập lại. Nguyên liệu chính là cá suối như cá chép, trôi, trắm thật tươi. Thay vì nướng cá theo kiểu thông thường, người Thái mổ dọc sống lưng cá, tẩm ướp gia vị rồi gập cá lại và kẹp vào thanh tre nướng trên bếp than. Pa pỉnh tộp ngon nhất khi dùng cá suối tươi, thịt chắc và ngọt. Gia vị ướp cá rất phong phú, nhưng để làm nên Pa Pỉnh Tộp đúng chất, nhất định phải có mắc khén và hạt dổi:
- Mắc khén – Tạo nên mùi vị đặc trưng nhất của Pa Tỉnh Tộp, vị thơm nồng, cay tê nhẹ xua tan cái lạnh
- Hạt dổi – Tạo vị thơm dịu mà không át đi độ tươi ngon của nguyên liệu
- Sả, ớt, tỏi, gừng, hành tím
- Rau thơm rừng, như lá mắc mật, húng rừng
Sau khi cá ngấm gia vị, người ta gập cá lại rồi kẹp vào tre, nướng chín vàng trên lửa than. Nhờ cách nướng này, cá không bị khô mà vẫn giữ được độ mềm ngọt, phần da hơi cháy giòn, dậy lên mùi thơm quyến rũ của mắc khén. Món này thường ăn kèm với xôi nếp nương hoặc cơm lam, chấm cùng chẩm chéo – loại nước chấm “quốc dân” của người Thái. Khi cắn một miếng, thực khách sẽ cảm nhận được lớp da cá giòn thơm, phần thịt mềm ngọt quyện với vị cay tê của mắc khén và hương thơm của các loại gia vị.
Người Thái có câu tục ngữ: “Cáy măn mọk má ha, báu to pa pỉnh tộp ma sú”, tạm dịch là “Gà tơ tần đem đến, không bằng cá nướng gập đem cho”, thể hiện sự trân trọng và quý giá của món ăn này trong văn hóa ẩm thực của họ. Trong các gia đình người Thái, Pa pỉnh tộp là một món đặc sản dân tộc không thể thiếu trong bữa cơm tiếp đãi khách quý đến thăm, thể hiện sự tôn trọng khách của gia chủ. Trong đám cưới đám hỏi cũng vậy, nhà trai sang bên nhà gái ăn hỏi cũng phải có đôi gà luộc, đôi cá nướng để mở đầu câu chuyện. Hoặc khi đi thăm thân, gia chủ cũng sẽ mang theo gói xôi, gói cá nướng của nhà mình để làm chút quà biếu.
Đặc biệt mỗi dịp tết đến xuân về, dù nhà giàu hay nhà nghèo, các gia đình người Thái cũng phải có con cá pỉnh tộp để đặt lên bàn thờ tổ tiên, mong tổ tiên phù hộ độ trì cho con cháu, một năm mới an khang, thịnh vượng. Một món ăn vừa dân dã, vừa tinh tế, đậm đà hương vị núi rừng!
Độc lạ đặc sản Nậm Pịa
Nếu muốn trải nghiệm một món ăn đầy tính thử thách với hương vị riêng biệt, Nậm Pịa chính là cái tên thực khách không thể bỏ qua khi đến Tây Bắc. Nậm pịa là một món ăn truyền thống của người Thái ở Sơn La, Lai Châu, Điện Biên và một số vùng lân cận.
Món ăn này có nguồn gốc từ món ngưu tát phiến ở Quý Châu, Trung Quốc. Khi về đến Việt Nam thì có nhiều nét tương đồng với món thắng cố vì đều sử dụng nội tạng của động vật ăn cỏ. Tuy nhiên cách chế biến và hương vị của hai món ăn này hoàn toàn khác biệt nhau. Tên gọi “nậm pịa” bắt nguồn từ tiếng Thái: “nậm” nghĩa là nước, “pịa” là chất sệt trong ruột non động vật. Đây là món ăn được nấu từ nhiều bộ phận của bò hoặc dê, bao gồm thịt, xương, nội tạng, tiết và đặc biệt là dịch ruột non (pịa).
Nậm pịa không phải là một món dễ ăn lần đầu. Nó có vị đắng của lòng và pịa cũng đắng, tuy nhiên sau khi ăn sẽ để lại vị ngọt trong cuống họng. Điểm khiến Nậm Pịa trở nên độc đáo chính là vị đắng tự nhiên từ pịa, kết hợp với gia vị núi rừng tinh túy như tỏi, ớt, sả, lá chanh, đăc biệt là mắc khén – Có tác dụng làm dịu đi cái gắt của pịa, đồng thời đem đến cảm giác tê nhẹ nơi đầu lưỡi, kích thích vị giác người thưởng thức. Nậm Pịa có màu nâu sánh đặc trưng, khi ăn có vị đắng, béo, cay nồng, vừa lạ miệng vừa gây nghiện.
Món ăn này thường được dùng kèm với thịt luộc, rau rừng, chấm cùng lòng lợn hoặc tiết canh. Người dân địa phương thường uống rượu ngô hoặc rượu táo mèo khi ăn như một thói quen nhâm nhi. Nậm pịa dùng như thứ đồ chấm thịt nướng sẽ khiến miếng thịt trở nên thơm ngon đặc biệt, nổi bật hương vị của đồ nướng hòa quyện các vị cay, mặn, ngọt, thơm… Nậm pịa cũng có tác dụng giải rượu rất tốt.
Đưa cơm món nhộng ong rừng
Một món ăn cực kỳ hấp dẫn khác mà các tín đồ ẩm thực không thể bỏ qua khi đến Tây Bắc là nhộng ong rừng xào lá mắc mật.
Khác với nhộng ong thường, nhộng ong ở rừng Tây Bắc có vị hơi ngọt, thơm ngon, béo bùi rất đặc biệt. Là đặc sản quý nên không phải mùa nào cũng sẽ có nhộng ong rừng, vào khoảng tháng 6 âm lịch là bắt đầu khoảng thời gian ong có nhộng. Và cho tới tháng 8 đến tháng 9 âm lịch, là mùa mà loại nhộng ong này rộ nhất.
Đúng như tên gọi, điều làm nên chất riêng của món nhộng ong này chính là lá mắc mật – Loại lá mang theo hương thơm đặc biệt, vị cay và chua nhẹ, có tác dụng khử tanh hữu hiệu. Nhộng ong rừng là một loại nguyên liệu quý, được người dân thu trực tiếp tại các tổ ong trên cành cao, béo ngậy, bổ dưỡng hơn hẳn so với nhộng lá thông thường, nhưng nếu không chế biến đúng cách thì có mùi hôi khá đặc trưng.
Khi được sơ chế và xào cùng lá mắc mật thái nhỏ, phần nguyên liệu nhộng ong trở nên thơm ngon, hương thơm dễ chịu hơn rất nhiều. Món ăn nêm cùng đường, muối, tiêu vừa ăn, dùng kèm cơm nếp hoặc xôi nếp nương vô cùng “đưa cơm”.
Nhộng ong còn có thể chế biến thành nhiều món ngon như cháo nhộng, nhộng chiên, nhộng ong rang lá chanh. Còn đặc sản ở vùng Mai Châu, Hoà Bình chính là món nhộng xào măng chua.
Những món ăn từ nhộng ong không chỉ mang đến hương vị thơm ngon mà còn chứa đựng bản sắc văn hóa của người dân Tây Bắc, nơi mà mỗi nguyên liệu, gia vị đều gắn liền với thiên nhiên và cuộc sống thường nhật của bà con nơi đây.
Ngoài các đặc sản với hương vị độc đáo kể trên, Silk Path Grand Sapa Resort & Spa mời quý khách đến xứ sở mờ sương và thưởng thức những món ăn đậm chất Tây Bắc như cá hồi, lợn cắp nách, gà đồi trong hành trình khám phá Tây Bắc và trải nghiệm Culinary Journey độc đáo mùa hè này!
